Phác Đồ Điều Trị Viêm Phần Phụ Được Áp Dụng Nhiều Nhất 2022
Phác đồ điều trị viêm phần phụ được các bác sĩ xây dựng dựa theo diễn biến bệnh lý, tình trạng cũng như cơ địa của mỗi người bệnh. Viêm phần phụ có thể ảnh hưởng tới nhiều cơ quan sinh sản khác, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới vô sinh, hiếm muộn. Vì thế, việc áp dụng đúng phác đồ giúp người bệnh điều trị hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng tốt hơn.
Phác đồ chữa viêm phần phụ được áp dụng phổ biến hiện nay
Viêm phần phụ là bệnh phụ khoa khá nguy hiểm, có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Để điều trị căn bệnh này, các bác sĩ cần căn cứ vào mức độ viêm nhiễm, tiến triển bệnh lý rồi đưa ra phác đồ phù hợp. Trong đó, các phác đồ được áp dụng phổ biến nhất phải kể đến chữa bằng tây y, các biện pháp ngoại khoa và chữa bằng đông y.
Điều trị viêm phần phụ sử dụng thuốc Tây
Sử dụng thuốc Tây để chữa viêm phần phụ được áp dụng cho những bệnh nhân chưa có biến chứng. Một số phác đồ sử dụng thuốc Tây chữa viêm phần phụ phổ biến phải kể tới:
Phác đồ chữa viêm phần phụ của Dược thư Quốc gia Việt Nam 2012
Với phác đồ của Dược thư quốc gia Việt Nam 2012, việc kê đơn thuốc cần dựa vào triệu chứng, tình trạng của mỗi bệnh nhân. Cụ thể:
- Người nhiễm khuẩn nhẹ: Tiêm bắp Ceftriaxone 250mg liều duy nhất. Để tăng hiệu quả, người bệnh có thể được chỉ định kể hợp Ceftriaxone 250mg cùng Metronidazol 400mg vào sáng và tối hoặc kết hợp cùng Doxycyclin 100mg theo liều 2 lần/ngày và dùng liên tục 14 ngày.
- Trường hợp viêm nhiễm nặng: Sử dụng tiêm tĩnh mạch 1gr Ceftriaxone mỗi ngày hoặc tiêm bắp Cefotaxim 8 tiếng/lần. Ngoài ra, người bệnh còn cần tiêm Metronidazol 500mg tĩnh mạch 12 tiếng một lần và kết hợp dùng Doxycyclin 100mg đường uống với liều lượng 2 lần/ngày.
- Phụ nữ mang thai: Tiêm Erythromycin 500mg tĩnh mạch hoặc sử dụng đường uống theo liều 6 tiếng/lần.
Phác đồ điều trị viêm phần phụ của Hiệp hội Sức khỏe Tình dục và HIV Anh 2011
Phác đồ được Hiệp hội Sức khỏe Tình dục và HIV của Anh xây dựng dựa trên phác đồ trị ngoại trú PID bao gồm:
- Kê đơn Ceftriaxone 500mg theo dạng tiêm bắp liều duy nhất cho người bệnh đồng thời kết hợp với việc sử dụng Doxycyclin 100mg và Metronidazol 400mg trong 14 ngày, mỗi ngày 2 lần.
- Bệnh nhân cũng có thể kê đơn Ofloxacin 400mg và Metronidazol 400mg đường uống, sử dụng liên tục 14 ngày, mỗi loại 2 lần/ngày.
Với những phác đồ này, Metronidazol được đánh giá mang lại hiệu quả tích cực cho những bệnh nhân viêm phần phụ (PID) nặng. Khi áp dụng phác đồ Hiệp hội Sức khỏe Tình dục và HIV của Anh, để đạt hiệu quả tốt nhất, bệnh nhân cần lưu ý:
- Không sử dụng Ofloxacin và Moxifloxacin cho người mắc PID do lậu
- Có thể thay thế Ofloxacin bằng Levofloxacin cho một số trường hợp nhất định (tùy thuộc vào chỉ dẫn của bác sĩ)
- Không nên tiêm bắp Cephalosporin thay thế cho Ceftriaxone vì chưa có kiểm nghiệm lâm sàng nào được thực hiện, việc tiêm này có thể gây nguy hại cho sức khỏe.
Trong một số trường hợp, Hiệp hội Sức khỏe Tình dục và HIV của Vương Quốc Anh cũng đưa ra phác đồ điều trị viêm phần phụ thay thế như sau:
- Tiêm bắp Ceftriaxon 500mg liều duy nhất, kết hợp sử dụng Azithromycin 1g/tuần và sử dụng liên tục trong 2 tuần.
- Sử dụng Moxifloxacin 400mg đường uống, mỗi ngày 1 lần, dùng liên tục trong 14 ngày.
- Khi sử dụng Moxifloxacin cần lưu ý tác dụng phụ như tăng men gan. Mặc dù loại thuốc này cho tác dụng tốt nhwngn khi sử dụng cẩn trọng và chỉ dùng Moxifloxacin khi các loại thuốc khác không đáp ứng.
Phác đồ chữa viêm phần phụ Bệnh viện Từ Dũ
Tại Bệnh viện Từ Dũ, đơn vị nổi tiếng trong khám và điều trị các bệnh phụ khoa trong đó có viêm phần phụ, phác đồ được thực hiện như sau:
- Thuốc tiêm bắp Ceftriaxon 250mg liều duy nhất, người bệnh đồng thời được kê đơn sử dụng cùng Doxycyclin 100mg dạng uống. Mỗi ngày uống 2 lần, duy trì trong 2 tuần. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thêm Metronidazol 500mg dạng uống với liều lượng 2 lần một ngày, duy trì liên tục 14 ngày.
- Ngoài ra, phác đồ có thể sử dụng Cefoxitin 2g dạng tiêm bắp liều duy nhất đồng thời kết hợp Probenecid 1g dạng uống hay Doxycyclin 100mg, sử dụng 2 lần mỗi ngày trong 14 ngày. Bệnh nhân cũng có thể sử dụng thêm Metronidazol 500mg đường uống trong 14 ngày, mỗi ngày uống 2 lần.
- Sử dụng tiêm bắp Cephalosporin 1g thế hệ 3 liều duy nhất như cefotaxim, ceftizoxim. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định dùng kết hợp Doxycyclin 100mg dạng uống, dùng 2 lần/ngày trong 14 ngày hoặc dùng Metronidazol 500mg đường uống 2 lần/ngày trong 14 ngày.
Tùy thuộc vào tình trạng và mức độ viêm nhiễm, liệu trình điều trị viêm phần phụ tại Bệnh viện Từ Dũ sẽ được điều chỉnh linh hoạt. Phác đồ thay thế có thể như sau: Dùng Ofloxacin 400mg đường uống ngày 2 lần, liên tục 2 tuần hoặc Dùng Levofloxacin 500mg dạng uống một lần trong ngày, chỉ dùng trong 14 ngày hoặc kết hợp cùng Metronidazol 500mg đường uống trong 14 ngày, mỗi ngày uống 2 lần.
Phác đồ trị viêm phần phụ của CDC 2012 cho trường hợp liên quan đến lậu cầu
Với các bệnh nhân viêm phần phụ nhưng không gặp phải các biến chứng liên quan cổ tử cung, niệu đạo, trực tràng,… phác đồ điều trị của CDC được khuyến cáo như sau:
- Phác đồ khuyến cáo: Bệnh nhân sử dụng Ceftriaxon 250mg tiêm bắp liều duy nhất, kết hợp sử dụng Azithromycin 1g liều duy nhất hoặc Doxycyclin 100mg dùng trong 7 ngày, mỗi ngày dùng 2 lần.
- Phác đồ thay thế: Nếu không có sẵn Ceftriaxon, bệnh nhân có thể sử dụng Cefixim 400mg đường uống liều duy nhất và Azithromycin 1g. Ngoài ra có thể sử dụng Doxycyclin 100mg để thay thế cho Azithromycin 1g. Tuy nhiên với cách này, người bệnh cần uống liên tục trong 1 tuần, mỗi ngày uống 2 lần.
Lưu ý, với các trường hợp bị dị ứng với Cephalosporin, bác sĩ có thể kê đơn Azithromycin 2g liều duy nhất để thay thế. Nếu phác đồ đưa ra không đáp ứng, người bệnh có thể thay thế bằng cách tiêm bắp Ceftriaxon 250mg kết hợp sử dụng Azithromycin 2g liều duy nhất.
Phác đồ điều trị viêm phần phụ từ các giải pháp ngoại khoa
Với các trường hợp bị viêm phần phụ nghiêm trọng, đã xuất hiện biến chứng hoặc bệnh nhân đã chữa bằng các phương pháp khác nhưng không đáp ứng, các bác sĩ có thể chỉ định áp dụng biện pháp ngoại khoa. Hiện tại với cách điều trị viêm phần phụ bằng ngoại khoa, có hai dạng phẫu thuật chính là mổ hở hoặc mổ nội soi.
Phương pháp mổ mở
Phương pháp này được áp dụng cho bệnh nhân cần loại bỏ khối áp xe hay trường hợp các khối áp xe ở phần phụ bị vỡ gây dính bụng và không thể can thiệp bằng nội soi. Ở phương pháp này, các bác sĩ sẽ rạch da dọc dưới rốn, đường giữa hay khu vực đường Maylard để quan sát vùng chậu. Tiếp đó, quy trình phẫu thuật mổ hở phần phụ tiến hành theo các bước sau:
- Bước 1: Chẩn đoán vị trí và mức độ viêm phần phụ.
- Bước 2: Rạch da, sử dụng dụng cụ tiếp cận đồng thời loại bỏ khối áp xe cùng các mảnh vụn và dịch viêm.
- Bước 3: Làm sạch khoang phúc mạc, ngăn ngừa viêm nhiễm tái phát
- Bước 4: Dẫn lưu.
Nếu viêm phần phụ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ tử cung và hai bên phần phụ. Nếu bệnh tiến triển nhẹ hơn, người bệnh chỉ cần cắt bỏ một bên phần phụ và giữ lại phần còn lại để đảm bảo các hoạt động nội tiết, chức năng sinh sản của người bệnh diễn ra bình thường.
Phương pháp nội soi
Điều trị viêm phần phụ bằng phương pháp nội soi được áp dụng cho bệnh nhân không đáp ứng với các cách chữa nội khoa thông thường. Phương pháp nội soi có tác dụng mở thông vòi tử cung, gỡ dính và dẫn lưu. Thậm chí, cách điều trị này cũng có thể giúp cắt bỏ hoàn toàn phần phụ. Các bước phẫu thuật nội soi phần phụ phù hợp với các trường hợp bệnh nhân sử dụng kháng sinh nhưng không hiệu quả sau 48-72 giờ, cần phải lưu dịch áp xe hay phải cắt sẹo sau phẫu thuật vì dính đau. Các bước thực hiện như sau:
- Bước 1: Bác sĩ chọc trocar rồi bơm khí vào ổ bụng.
- Bước 2: Dựa vào màn hình nội soi để chẩn đoán ổ phúc mạc
- Bước 3: Tiến hành loại bỏ viêm và hút dịch viêm.
- Bước 4: Làm sạch khoang bụng, đảm bảo loại bỏ hoàn toàn tình trạng nhiễm trùng.
- Bước 5: Dẫn lưu.
Áp dụng phác đồ điều trị viêm phần phụ bằng Đông y
Áp dụng Đông y chữa viêm phần phụ hiện cũng là giải pháp được đánh giá cao bởi các loại thảo dược sử dụng trong phác đồ vừa giúp đẩy lùi bệnh từ bên trong vừa giảm các triệu chứng tại chỗ. Dựa vào tình trạng viêm nhiễm cũng như mức độ, phác đồ điều trị viêm phần phụ bằng Đông y sẽ được chia thành các dạng như:
Chữa cho giai đoạn cấp tính
Ở giai đoạn này, việc điều trị sẽ đơn giản hơn do triệu chứng nhẹ và chưa viêm nhiễm quá nặng. Bệnh nhân có thể áp dụng một số bài thuốc như sau:
- Bài 1: Sử dụng 16g tùy giải, 16g liên kiều, 13g hoàng liên, 12g sa tiền, 12g hoàng bá, 8g tam lăng, 8g uất kim, 4g đại hoàng sắc kỵ với nước ở lửa nhỏ. Mỗi ngày 1 thang sử dụng uống 2 lần, uống liên tục từ 10 – 15 thang.
- Bài 2: Dùng 12g đan sâm, 12g tam lăng, 12g đan bì, 12g nga truật, 12 ý dĩ, 12g xích thược, 10g đào nhân, 10g huyền hồ sắc ở lửa nhỏ, ngày 1 thang, dùng trong 10 – 15 ngày.
- Bài 3: 12g kim ngân hoa, 12g liên kiều, 12g xích thược, 12g ý dĩ, 12g đan bì, 12g chi tử, 10g xuyên luyện tử, 10g huyền hồ mỗi đem sắc uống 1 thang/ ngày, dùng trong 10 – 15 ngày.
Chữa viêm phần phụ mãn tính
Ở trường hợp viêm nhiễm phần phụ mãn tính, người bệnh có thể áp dụng một số bài thuốc như sau:
- Bài 1: Sử dụng 12g ngưu tất, 12g đan sâm, 8g xuyên tử luyện, 8g hạt vải, 8g hương phụ, 8g hạt quýt, 8g tam lăng, 8g nga truật đun cùng 5 bát nước ở lửa nhỏ đến khi còn 2 bát thì dừng. Uống thuốc trong ngày, kiên trì uống từ 10 – 15 ngày.
- Bài 2: Dùng 12g xích thược, 12g đương quy, 10g tiền hồ 6g bồ hoàng, 6g mộc dược, 6g ngũ linh chi, 4g quế tâm, 4g tiểu hồi và 4g bào khương sắc uống 1 thang/ ngày, dùng khoảng 10 – 15 ngày.
- Bài 3: Dùng 12g kê huyết đằng, 12g xích thược, 12g đảng sâm, 12g ý dĩ, 10g xuyên khung, 8g trần bì, 8g chỉ xác mỗi, 6g hương phụ 6g sắc uống 1 thang/ ngày từ 10 – 15 thang liên tục.
THAM KHẢO THÊM: Bài thuốc quý chữa viêm phần phụ từ công thức thuốc của Cung Phi Triều Nguyễn
Một số chú ý khi điều trị viêm phần phụ
Để việc điều trị viêm phần phụ đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn, người bệnh cần chú ý một số vấn đề như sau:
- Chỉ áp dụng các phác đồ điều trị viêm phần phụ do bác sĩ chỉ định, những phác đồ khác chỉ nên tham khảo mà không được tự ý áp dụng.
- Khi sử dụng thuốc tây cần thông báo với bác sĩ các loại thuốc bị dị ứng hay mẫn cảm cùng tiền sử dị ứng của bản thân để bác sĩ kê đơn phù hợp nhất
- Nếu chữa viêm phần phụ bằng thuốc Đông y, nên liên hệ các bác sĩ, cơ sở, bệnh viện uy tín và cần kiên trì sử dụng theo liệu trình bởi thuốc Đông y không cho tác dụng nhanh chóng.
- Trong quá trình sử dụng thuốc, nếu gặp các vấn đề khác thường cần liên hệ ngay với bác sĩ để có hướng điều trị, khắc phục hợp lý nhất.
- Nếu phải áp dụng phương pháp ngoại khoa để điều trị, nên lựa chọn các bác sĩ có tay nghề, chuyên môn cao.
- Những bệnh nhân có tình trạng sức khỏe yếu, rối loạn đông máu, rối loạn huyết động, viêm phúc mạc lan rộng, nhiễm trùng toàn thân,…. cần hết sức chú ý khi phẫu thuật.
- Trong quá trình điều trị nên tránh hoàn toàn quan hệ tình dục.
- Vệ sinh vùng kín đúng cách, thường xuyên nhằm ngăn ngừa kích ứng hay viêm nhiễm.
- Duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt và chăm sóc bản thân đúng cách để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
Trên đây là các thông tin về phác đồ điều trị viêm phần phụ mà người bệnh không nên bỏ qua. Việc hiểu về các phương pháp giúp người bệnh lựa chọn chính xác phương pháp phù hợp với bản thân. Lưu ý, viêm phần phụ cần sớm điều trị bởi càng để lâu bệnh càng có nguy cơ nặng và dễ gặp biến chứng nguy hiểm.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!